Wat is een opstelling?
Opstellingen zijn een werkvorm binnen het systemisch werken. De bekende familieopstellingen, maar ook organisatieopstellingen, structuuropstellingen, ziekteopstellingen en traumaopstellingen horen bij deze werkvorm.
Wat is een opstelling?
Een opstelling is een ruimtelijke weergave van een (onderdeel van het) systeem, bijvoorbeeld van je familie of van een collectief of organisatie. Een opstelling geeft een inzicht in de onderstroom van een systeem. Het maakt het voelbare zichtbaar.
Een opstelling is toe te passen in 1-op-1 coachsessies of in groepsverband.
Voor het creëren van een ruimtelijke weergave van het systeem kun je diverse materialen en representanten gebruiken die de verschillende elementen in de opstelling symboliseren. Naast representanten worden vaak voorwerpen waaronder houten poppetjes of vloerankers gebruikt.
Verschillende soorten opstellingen
Er zijn verschillende soorten opstellingen en opstellingsvormen, waarvan familieopstellingen en organisatieopstellingen de meest bekende zijn. De laatste jaren is systemisch werk meer onder de aandacht gekomen en daardoor ook volop in ontwikkeling. Er zijn verschillende beginopstellingen ontstaan en diverse werkvormen van opstellingen. Een opstelling wordt begeleid door een opsteller. Deze werkt vanuit zijn lege midden waardoor het mogelijk is de juiste interventies te maken op basis van de fenomenologische bewegingen in het veld.
Een opsteller wordt een begeleider of systemische opsteller genoemd. Iedere opsteller is uniek en heeft een eigen verbinding met het veld. Daardoor zijn er verschillende benaderingen en verschillen in methoden, technieken of stijlen die te maken hebben met de persoonlijke voorkeur van de opsteller of de doelstelling van de opstelling of de vraag van de vraaginbrenger. Het begrijpen en waarderen van deze verschillen kan leiden tot meer flexibiliteit en creativiteit in het huidige opstellen. Zo zullen er opstellingen zijn waarin gesproken wordt en waarbij er niet. Er zullen opstellingen zijn waarbij de begeleider de representanten kiest of de cliënt de representanten kiest. De ene opsteller begint met een beginopstelling op te stellen en een andere opsteller kiest ervoor om representanten zelf een plek te laten zoeken.
“Klassieke” familieopstellingen
De familieopstelling in deze vorm wordt ingezet om inzicht te krijgen in de dynamieken die spelen in het familiesysteem. Als je inzicht wilt krijgen in je patronen, dynamieken, onbewuste identificaties kan een klassieke familieopstelling geschikt zijn.
Een voorbeeld:
-
Systemisch voorgesprek
-
De cliënt of opsteller kiest enkele representanten voor zichzelf en voor de op te stellen familieleden
-
De cliënt plaatst de representanten in het veld naar haar innerlijk beeld of vraagt of deze zelf een plek willen vinden
-
De cliënt kijkt toe en observeert de bewegingen
-
De beweging van de opstelling wordt gevolgd door de begeleider en er is mogelijkheid tot enkele interventies
-
De cliënt kan de plaats innemen van de representant die cliënt representeerde
-
Mogelijkheid om proceswerk te doen met de cliënt in het veld
-
Afronding van de opstelling.
Ook een keer een opstelling ervaren? Of wil je meer weten of deze werkvorm ook in jouw praktijk een aanvulling kan zijn? Mail ons dan naar info@jolandavleugel.nl of schrijf je in voor een boeiend workshop op opstellingendag.
​
